Miña nei ten razón

- Ti non comprendes todo o que fago por ti!

Escoitou aquelo asombrada, non daba crédito ao que estaba a chegar aos seus ouvidos. Menos ainda a aquela ollada airada, chea de indignación, de súpeto parecía non coñecer aquela persoa.

Botouse da cama como quen foxe do demo. Despois, no baño, de diante do espello, lembrou aquela frase tan típica da súa nai... "Os homes non naceron para querer a ningúen, pódelo crer." Había poucas palabras en todas as linguas do mundo que odiase tanto coma aquelas.

Ollou o seu rosto no espello, os hombros lixeiros, o pescozo, os peitos...

- Son bonita, raio!

Voltou ao cuarto e el xa non estaba alí. Vestíuse de vagar, pasou a man polas sabas, enérxicamente, como querendo borrar calquera rastro da súa presenza, e saiu pola porta coma un lóstrego.

Mentres camiñaba sentía a carraxe aló adentro, medrando sen parar. E no último momento, ollou para atrás. El ficaba debruzado na fiestra, inmóbil, con un cigarrillo tremendo nos dedos.

- Miña nai tiña razón, cona!

É só cousa de tempo

Non somos un país insignificante, non. Somos un país derrotado. E por máis que tenten calar, imos sabendo. E canto mais calan, máis sabemos. E alí onde non sabemos, vimos a adiviñar, porque non todo é racional e demostrable. Eles encheron de mentiras os seus libros de "historia" e nós inventamos todo canto queimaron ou botaron no pozo do esquecemento.

Tiña que haber unha explicación para tanto noxo. O que non foi, non conta, nin precisa de castigo ou ameaza. Pero ai do que erga o corpo (e a man despois) contra do que manda!! Ese só ten un camiño, que é trunfar. Velahí a explicación. O derrotado ten de ser sinalado como o noxo mesmo, a causa mesma da existencia do inferno, o destinatario perenne da inmundicia toda. Señores de Castela e señores de Deus(o seu reino é deste mundo e xa non o poden desimular), unidos no cumprimento do deber. Por séculos. De algún sitio había de vir tanta xenreira e tanto sentimento de inferioridade.

O rastro, ficou nos diccionarios. "Gallego.- Tonto, falto de entendimiento o razón...; mozo de cuerda." Tamén nas obras cumbre la literatura española, onde os Lopes, os Góngoras e mesmo os Cervantes tiveron bo cuidado de reproducir o escarnio para que non esquezamos nunca. "Antes moro que gallego". Os galegos, estúpidos. As galegas, putas. Impecable retrato do que non debe erguerse máis do chan.

Pois ben, han ser outras cousas as que non esquezamos. Porque as derrotas pasan. E os trunfos fican expostos ao paso do tempo. Veremos onde van dar os Lopes e os Góngoras e os Cervantes. E os Fragas e os Rajoys.

Non esquecemos, non. E por se iso fose pouco, quedan centos, miles, millóns de testemuñas. É só cousa de tempo.

Imaxes: Tomba de Inés de Castro en Alcobaça, Portugal.

O ollo de Deus

As beirarúas son da cor do mar. Estrano... Por entre deses sucos os ollos viaxan coma se fosen protagonistas dun filme de ciencia ficción... pero ao pouco pensas que é millor ollar dereito, non agochar o mundo no pouco que abranguen os pes. Tal vez o feito de vivirmos nun mundo redondo condiciona as nosas vidas ata mais aló do... ía dicir razoábel... ainda ben que cheguei a tempo.

O que nos condiciona de verdade son os ollos. E todo este balbordo de ideas bulindo coma as olas no lume, mágoa que das ideas non sairá na vida um polbo ben condimentado. Tal vez seria moito millor apreender unha idea de ti somentes pola fala. Por ese xeito de deixar os erres no final dos verbos, como querendo rescatalos da morte. Ou ese ton cantareiro que che medra no bico antes de comezar a rir. Rir debería ser mais doado... digo eu. Se cadra é doado e difícil ao tempo. Pero non apreciar o abaneo das saias case caendo ao mar das plaquetas frías é pecado para un purgatorio que semella inferno. Como entenderán a vida os cegos... Se cadra, simplemente, mellor, mesmo se non poden apreciar o vértigo das saias.

Tiña un aquel a manobra de encaixar as pértigas escuras nos cabos escuros na parada final, cabo de María Pita. Os xestos mecánicos de quen leva practicando o mesmo ritual anos e anos, como un cura, mais con millores fins. Aquela aventura de rubir ao segundo andar dos troles e estomballarse no primeiro banco... é como medir o tempo cunha regra de soños. Morrer é non soñar. Durmir é camiñar baixo da choiva do pasado, sen paraugas. Chover é abrazar o mundo sen que o mundo se decate. A choiva é o ceo. O ceo non existe.

Quen sabe por qué a acompañaba á casa. Quen sabe por qué non me lembrei ata hai ben pouco, como se alguén me tivera roubado certas lembranzas, como se o trauma se agochara na intrascendencia das cousas. Quen era aquel rapaz de nome Bruno, que só estaba alí pra que non fosemos só dous... Por qué choran tan lindo aquelas pedras molladas da cidade vella...

Quen sabe se o pasado será un día futuro, e aquela cidade que ainda deixaba ver os neboeiros por entre os tellados, volte a ser a senda marcada para os pasos futuros dos pasados. Case nen lembro aquela casa dos Maios... mais lembro ben o moito que se asemellaban os espazos de San Roque... Baratas lles dicían a aquelas casas, non sei se querendo fixar a estigma xa dende a saída da viaxe. Tamén lembro á miña nai saindo escaleiras embaixo daquela outra casa protexida por plátanos enormes, de follas verdes e cascas grosas e ocres, onde adormecían miles de paxaros que cantaban aló no alto, cando as treboadas secas de xuño... Aqueles lumes vermellos nas noites do verán, poboando os pesadelos... e pola mañá, o devalo ameazante da canteira ao lonxe, coma un felino agochado e disposto a atacar...

Un pozo fondo, gardando as hortas, onde bebían as cobras ata que alguén se decataba e mataba mataba mataba, sen pensar que matar ás veces é pior ca estúpido. Non bebín mais daquela auga, non quixen saber se sabía a cobra, ou se cadra era outra cousa. Aquelas trabes termando do caldeiro de zinc sempre me lembraban ao ollo de Deus dos libros de Historia Sagrada. Mira que chamarlle historia a iso...

Mira que chamarlle sagrado a iso!

25 de Xaneiro

Como corren os ventos ninguén sabe. O tempo rípase aínda con máis abelencia. Sen ún saber, esváese coma a escuma do mar entre os dedos, sen deixar siquera ese frío da auga ceibe, suxeita só ao dictado das mareas, a forza invisível do astro da noite que ven ser, sen sabermos, quen verdadeiramente regula o camiñar todo do planeta.

Os días pasan con ese silencio que ninguén pode interpretar, se é que ten algún sentido. Poderiamos contalos coma se fosen minutos, mais non son. Suman mais, muito mais, e fanse meses, anos... Os menceres non cambian, quen os vemos, si. O percurso das cousas, os folgos das correntes presentes ou non, os chíos dos paxaros, o aceno protector da minha nai que apenas me conhece xa... Quedou na memoria, que é un xeito de tempo que non pasa, pero que nos fai trampas até levarnos a darlles ás lembranzas o xeito que nos convén... Todo pasa. Os días e as noites. E as lembranzas.

E un dia soupeches o que nin sospeitabas, como se a mudanza fose súpeta e mesmo sorprendente. Sorpresa é a palabra, sí. Mesmo sabendo que non hai un só camiño que fose deseñado definitivamente. Un dia espertas e tes un pensamento que non debía estar aí. Ou si. O caso é que non ten unha explicación nin siquera aproximada. Se cadra a vida é un xogo de presencias e ausencias. De cousas e persoas. E pensamentos.

Ata que chega un mencer así, que separa un dia do outro, mais ti sabes que non é só iso. É mais. E tanto mais que non acabas de comprendelo, por mais que comprendelo non teña a mais mínima importancia. Está aí, gris e azul, con eses tonos das luces das cociñas doutrora, lonxe, no tempo da infancia, mesturados con aquel olor a leite queimada e leña a arder e frio afora... O frío ten un olor acedo, desacougante, olor a desfeitas próximas ou remotas. O frío é seguro, volta sempre.

Quen sabe se non será un pouco estúpido estar sempre a pensar en si mesmos, como se fosemos algo importante. Teria mais sentido situarse aí afora, enriba das nubes case xa pretéritas, aló enriba, en Marte ou Xúpiter, só por ver todo o que pasa aquí embaixo. Se é que pasa algo, que tampouco é seguro, tal vez todo son ilusións para poder pasar as follas dos calendarios.

Todo é igual ou aproximadamente igual. Ata que muda. Entón, nun suspiro, despois dunha noite con pouca vocación, todo é novo por ningunha razón. E mira por onde ún que non lembra apenas o dia do cumpreanos, vai lembrar, porque quere, o dia 25 de Xaneiro. Do ano catorce. Nacín un dia catorce e agora vivo no número 59. Xa sei, tanto ten, mais non deixa de ter a sua cousa.

"... que toda la vida es sueño..."

Cen Mil Derrotas

Esta é a nova casiña, andamos de mudanza, con vontade de coidar millor de contido e continente. Que así sexa e gracias pola visita.
contandogaivotas.blogspot.com.es

Marzán

O portal ten un estilo que a rapaza da inmobiliario calificou, retrancuda ela, de "rococó". Ao sair á rua ún síntese un pouco espido, coma se as volutas azuis fosen unha parte abandoada da vestimenta. Pra comezar a andaina hai que rubir un treito corto que ameaza con consumir os folgos de vez. Unha farmacia, a beirarúa sen rematar, e un paso de peóns onde xa o tráfico acaba coa tranquilidade da beiramar.

Soe correr o aire, enérxico, nesta parte da rúa principal. Da outra beira, o ir e vir dos mecánicos dun obradoiro pra automóveis, o paso cansado dalgunha veciña xa veterana e a mirada desvalida dun can con aire de abandono.

As hortas sobreviven ao asfalto entre urbanizacións cáseque baleiras, apenas limitadas por aramios grisallos e algún fungueiro que resiste o paso do tempo. Morreu o bruar continuo dos motores, e as chemineas anuncian calor doméstico e ambiente familiar, con ese cheiro estrano que recorda tal vez a infancia. Aquí son os gatos os que gardan as portas, fitando silendeiros o paso apresurado duns e doutros. Abre a paisaxe mais aló, a estrada rube cara o Bispo Santo facendo reviravoltas, choutando enriba da via estreita, sen deixar moi claro cara onde quere ir. O camiño de ferro atravesa as hortas como un intruso pacífico ao que xa se acostumaron as vacas e as figueiras. O apeadeiro tem un algo de desolación desmentido polo fume das chemineas.

Folguexando nas encostas, os pasos vanse achegando máis e máis aló permitindo enxergar o mar ao lonxe. Nos días de maré brua indómito sin descanso, coma un xigante agochado ninguén sabe onde. A paisaxe espállase agora ainda máis nun reinado de praos e vacas arrodeadas ás veces por grupos de eucaliptos, piñeiros e carballos. Os camiños son ás veces curtos e fuxidíos, e as máis, longos e direitiños coma os eucaliptos das beiras. Cheira a gando sempre por estes camiños longos e desolados, ule a herba e a vaca, a menta e a outra planta que algún día saberei identificar. De momento, atopo mais interesante deixar debalar os pensamentos cara o mar, coma os camiños. Por veces mesmo son quen de non pensar, sen precisar tampouco da axuda das músicas que van sendo xa doutrora, segue ese fodido tic-tac a dar as horas...

O camiño de ferro tamén ten aquela cousa dos percorridos longos e direitiños. A escasa distancia entre as duas eternas equidistancias faise curiosa se cadra. Ún acaba pensando en Angrois nesas revoltas... Hai lembranzas mestas coma a memoria dos vellos, lutos invencíbeis que a impunidade soe facer ainda mais negros. Hai centos de pequenas pontes, todas de paso estreito. Na interminábel liña do horizonte xúntase tres, ao lonxe, invitando a procurar algún ponto de vista posíbel, aí hai que tirar de "tele" pra mirar de axuntalos no espazo, matar os baleiros, encher a foto de pedra vella e herbas aromáticas, por máis que ninguén vai poder apreciar ese arrecendo especial.

Aquí todo vai dar ao mar. Mellor dicer a mar, esa muller infinita, poderosa, vasta, cun aquel de enerxía inexplicábel que por veces pon o medo no fondo da gorxa... A natureza é cercana, xenerosa, está por todas partes e chega a todas partes. O ceo semella estar muito mais perto do mar do que resulta aparente. Cando as nubes mouras veñen de norte, apréciase mellor ese punto de contacto que nunca chega verdadeiramente a producirse, o mesmo que lle pasa ao camiño de ferro. Compaña eterna, mais tamén distancia eterna... debe ser por iso que non se aman de verdade, por poder soportar con certa dignidade a distancia.

O feito de que algún "rexidor" permitira chantar á beira do mundo marítimo mais dunha construcción (mesmo algún casapello enribo dun castro, que xa ten bemoles a cousa... ) confirma fatalmente as  tendencias en boga. Nin neste recuncho pode ún escapar da desfeita... "Pero qué esperansa, che... "...

O millor de todo son eses doce ou trece, mesmo catorce ou quince graos dos que só se pode disfrutar á beiriña do mar. Na miña terra había andar agora enguruñado como un caracol, coa cabeza agochada e as costas rendidas ao vento dalgún curuto nevado. Verme de lonxe e aínda habería quen pensase que levo a cachola embaixo do brazo...

Non preocuparse, nunca chegou a cousa a tanto.

Rosmando pensamentos

Non hai tanto tempo, pensei que isto das ideoloxías é algo bastante relativo, por non decir claramente falso. Non o direi claramente porque non estou seguro.

Agora que nos vemos todos envoltos nesta roda de miseria que tenta levarnos non se sabe moi ben onde, toca facer exame de conciencia e, a pouco honesto que ún sexa consigo, compre concluir que se nos vai tan mal é porque estamos tan pringados coma o señor Botín, o banqueiro. Porque ben podiamos liscar para Cuba, coma o Willy, e mesmo sen liscar poderiamos vivir nun cacho de terra cunha hortiña e un pozo non moi fondo.

Caemos nas redes do mundo civilizado, a cultura, o glamour, e mesmo no dolce-far-niente se nolo poñen doado. E qué raio terá iso que ver con sachar unha hortiña e conformarse despois coas leiturgas e os nabos e algunha tomateira...

Alá polos medios de incomunicación andan lareando un dia si e outro tamén arredor do asunto da ideoloxía. Que si a un tipo que gaña centos de miles de euros nun mes se lle pode aplicar un deses adxectivos que rematan por "ista". É Willy comunista? Pódese ser comunista co peto ben cheo de cartiños? É Alejando Sanz un tipo moi riquiño ou un millonario asimilado pola linguaxe e o comportamento das multinacionais? Un tonto rico?

Non sei. Pero ando preocupado por catro papeliños que teño gardados polos bancos (varios, así, se afunden, algún ha salvar, din os que entenden...) e parta un raio se me afasto deles máis aló dos límites da vila. É iso ideoloxía? Pois sí. Iso é ser pro-capitalista de facto, por moito que as ideas leven etiquetas diferentes. Téñennos ben pillados porque andamos pringados ata o pescozo e acabouse. E o que ten catro anda algo máis pringado ca o que ten tres, facede vós as contas...

Por se fora pouco recoñecer que andamos a colaborar con persoaxes tan siniestros coma os banqueiros, tamén se me ocorre que a nosa suposta bonomía, o aquel que ten o ser "boa persoa", anda tamén máis limitado do que nos gustaría admitir en según qué espazos ou momentos. Hai un par de días que me crucei pola rúa cun deses seres que nacen predestinados. O pai borracho, da nai decíase que tiveron que aprenderlle e falar (o pouco que sabía) cando o destino a afastou do rabaño de cabras que atendía dende nena aló pola Cabreira. Vivían frente da casa. Un dia decidimos correr ben as cortinas. Non se pode comer tranquilamente mentres botan unha muller polas escaleiras embaixo. A hostias.

O rapaz, que xa é home, pasaba mirando fite para adentro dun local de copas. Á percura de algún, sempre é así. Eu procuro, ti satisfás a miña procura. E os outros pasamos arredor, carregando exclusivamente as nosas vidas, non a súa. E ocorreuseme pensar que ben puiden ter feito algo mais do que fixen, que foi nada. Na-da. E non o digo por auto-flaxelarme. Só por chamarlle ás cousas polo seu nome, que xa nos esquecimos de como se fai.

É doado falar ou escreber en favor dos desfavorecidos. O compromiso (o verdadeiro) é algo máis fondo que non se leva moi alá co entorno este que admitimos coma noso. Que nos condiciona dunha maneira tan brutal que, ás veces, mesmo acudir a unha manifestación resulta ser un esforzo, decídello a quen se gaña a vida recollendo percebes.

A onde imos con ese fardelo? Non sabemos. Se cadra non queremos nin saber. O señor Botín, sí. E os outros.